9-12-2024
Bashar al-Assad chính thức trở thành Tổng thống Syria vào ngày 17/7/2000. Ông thay thế cha mình, Hafez al-Assad, qua đời trước đó hơn một tháng.
Bashar al-Assad nắm quyền lực tối cao một cách tình cờ khi người anh cả của ông ta, Bassel al-Assad, chết trong một tai nạn xe hơi vào năm 1991.
Hafez al-Assad cầm quyền từ 1971 đến 2000 và biến Syria thành một quốc gia độc tài, toàn trị. Ông ta xây dựng một chế độ tàn bạo, khủng bố và thủ tiêu mọi nhân vật đối lập. Mọi cuộc bầu cử đều bị chà đạp và gian lận. Hafez al-Assad duy trì thể chế gia đình trị, cha truyền con nối.
Bashar al-Assad còn tàn bạo và độc ác hơn cả cha mình. Lên nắm quyền từ năm 2000, ông ta không ngần ngại bỏ tù, thủ tiêu tất cả những nhân vật bất đồng chính kiến. Sự đàn áp cả dân thường trong bối cảnh Mùa xuân Ả Rập, khiến Syria rơi vào cuộc nội chiến đẫm máu vào năm 2011. Bashar al-Assad cho quân đội và thiết giáp tấn công và giết hại dân lành một cách không nương tay. Quốc tế lên tiếng một cách yếu ớt, cảnh báo thậm chí hăm doạ Assad nhưng đâu lại vào đó khi quân đội vẫn ra tay giết hại phiến quân và dân thường.
Đỉnh điểm của sự man rợ do Assad gây ra khi ông tấn công thành phố Alep. Trận chiến Alep bắt đầu từ 2012 đến 2016. Không quân Syria với sự trợ giúp của quân đội Nga đã oanh tạc một cách tàn bạo, phá nát thành phố, giết hại vô số dân thường.
Khi cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011, Assad đã cho quân đội tàn sát chính đồng bào của mình. Nhiều người, trong đó có tôi, cho rằng Assad đang tự kết liễu chính số phận của ông ta vì một khi sát hại chính dân mình, khó ai có thể tồn tại lâu dài…
Nhưng có một yếu tố quan trọng, đó là Bashar al-Assad đã nhận được sự hậu thuẫn vô cùng quan trọng từ Iran và nước… Nga của Putin. Chính Putin đã yểm trợ, dung dưỡng và bảo hộ cho chế độ Bashar al-Assad.
Mỹ và phương Tây nhắm mắt trước mọi tội ác diệt chủng của Bashar al-Assad. Họ lo ngại quân khởi nghĩa Syria, thuộc nhóm Nhà nước Hồi giáo, đe doạ an ninh Châu Âu. Họ can thiệp một cách yếu ớt trước sự tàn sát dân lành. Assad sử dụng chiêu bài chiến tranh chống khủng bố Hồi giáo và được nhiều quốc gia ủng hộ. Từ một kẻ bị tẩy chay và lên án, Assad thậm chí trở thành nhân vật “chơi được”. Putin cũng lợi dụng danh nghĩa chống khủng bố Hồi giáo để đưa quân giúp Assad và huỷ diệt các thành phố nằm dưới sự kiểm soát của phiến quân.
Một trong những tội ác khủng khiếp của quân đội Syria và Nga là đã có thể sử dụng vũ khí hoá học. Bất chấp lời cảnh cáo của Tổng thống Mỹ khi ấy, ông Barack Obama, về việc không được vượt quá ranh giới khi sử dụng các loại vũ khí hoá học, Assad và Putin vẫn ngạo mạn đứng trên mọi luật pháp quốc tế để giết hại phiến quân và dân thường.
Phương Tây và Liên Hiệp Quốc đã hoàn toàn thất bại và bất lực trước sự ra tay man rợ của quân đội Syria và Nga. Tất cả đều do “lợi ích và quyền lợi quốc gia” của các cường quốc khi “nhắm mắt” trước tội ác diệt chủng tại Syria!
Alep đến giờ vẫn là một thảm hoạ đối với người dân Syria và là một tội ác diệt chủng đối với cách nhìn của quốc tế.
Hàng chục ngàn người dân bị giết hại. Hàng triệu người Syria phải bỏ nước chạy nạn. Châu Âu từng đảo điên trước làn sóng di dân và nước Đức của bà Angela Merkel từng mở cửa đón nhận gần một triệu người Syria tị nạn.
Hơn nửa thế kỷ bị kiểm soát bởi chế độ độc tài Assad, khó ai ngờ khi bản đồ địa chính trị vẫn đang căng thẳng với cuộc xâm lược Ukraina của Putin và sự leo thang giữa Hamas và Israël tại Trung Đông thì chế độ Assad bị lật đổ bởi quân khởi nghĩa. Ngày 8/12/2024 đánh dấu cột mốc quan trọng trong lịch sử cận đại của dân tộc Syria khi Bashar al-Assad đã phải tháo chạy khỏi Syria, chấm dứt hơn 50 năm cầm quyền tàn khốc của gia đình Assad.
Bashar al-Assad cũng mới đi Moscow để cầu trợ Putin, đồng minh thân cận và quyền lực nhất nhưng có lẽ Putin cũng không thể nào cứu vớt nổi tên độc tài Assad. Putin và quân đội Nga vẫn đang sa lầy tại Ukraina đến mức phải nhờ sự giúp đỡ của quân lính Bắc Triều Tiên, cũng như vũ khí của Iran. Nga khó gồng mình cứu giúp Assad tránh khỏi sự sụp đổ tại Syria.
Putin và Nga đang trong thế yếu. Sự sụp đổ của Damas cho thấy, theo nhận định của Thủ tướng Ba Lan, Donald Tusk: “Các sự kiện ở Syria một lần nữa khiến thế giới nhận ra, hoặc ít nhất là nên nhận ra rằng ngay cả chế độ tàn ác nhất cũng có thể sụp đổ và Nga và các đồng minh của họ có thể bị đánh bại”.
Phía Ukraina cho rằng, “tất cả những tên độc tài đặt cược vào Putin đều thất bại” và “Putin luôn bỏ rơi đồng minh vào giờ chót”.
Các nhà lãnh đạo phương Tây lên tiếng trước sự kiện Bashar al-Assad tháo chạy. Từ “Một nhà nước dã man bị sụp đổ” (Macron) hay đó là “một tin tốt đẹp” (Olaf Scholz) đến “một cơ hội lịch sử” (Biden) cho dân tộc Syria.
Thủ tướng Israël, Benjamin Netanyahu, cho rằng đây là “một ngày lịch sử trong lịch sử Trung Đông”.
Chỉ có Nga của Putin đưa ra thông báo Bashar al-Assad “đã từ chức” và rời khỏi Syria.
Nga của Putin đã chấp nhận quy chế tị nạn cho Bashar al-Assad và gia đình trên phương diện nhân đạo!
Một trang sử mới cho dân tộc Syria. Dĩ nhiên, chưa có thể bảo đảm rằng phiến quân Syria sẽ chấp nhận xây dựng một nhà nước dân chủ. Bóng ma của Hồi giáo cực đoan và cuồng tín vẫn đang bao trùm xứ sở này. Tất cả phụ thuộc vào thái độ và tinh thần cải cách của lực lượng khởi nghĩa.
Nhưng không phải vì những ẩn số ấy mà người dân Syria chấp nhận sống tiếp dưới sự tàn bạo của Bashar al-Assad. Hơn nửa thế kỷ bị tàn sát và chà đạp tự do, người dân Syria sau cùng đã thành công trong cuộc lật đổ thần kỳ tên độc tài khát máu Bashar al-Assad.
Càng không thể nguỵ biện khi cho rằng chế độ mới chắc gì đã tốt hơn để tiếp tục duy trì một chế độ độc tài. Sự tự do là vô giá và chắc chắn phải đánh đổi bằng nhiều sự hy sinh của bao thế hệ.
Trung Quốc, Nga, Bắc Triều Tiên, Việt Nam và nhiều quốc gia độc tài còn sót lại, hãy xem Syria như một bài học và sự cảnh tỉnh trước khi bị cuốn trôi bởi sự quật khởi của nhân dân.
Người nhớ đến nhiều người bạn Syria và Liban. Họ là những kẻ thành công, có học và hội nhập hoàn toàn với thế giới phương Tây. Có lần, khi thấy những tấm ảnh Alep bị tàn phá, một anh bạn đã buộc miệng: “Chúng tôi sẽ dứt điểm tên độc tài chó má này” và anh nói một cách cương quyết: “người Syria nói riêng và người Ả Rập nói chung, họ có một lòng tự trọng và sự tự hào rất lớn. Chúng tôi không bao giờ để bị chà đạp và tàn sát. Không bao giờ!”
Cứ mỗi khi có một chế độ dộc tài bị sụp đổ, chắc chắn chúng ta nên vui mừng và mong mọi điều tốt đẹp đến dân tộc đó.
Ngồi ở nhà, bất chợt vẫn nghe tiếng xe bóp kèn. Chắc đó là những người Syria tại Lausanne đang vui mừng, cũng như hàng trăm người khác đã tụ tập diễn hành một cách tự phát tại thủ đô Berne chiều nay.
Chúc mừng đất nước và người dân Syria!